Mahkamah Rayuan hari ini membenarkan permohonan Kerajaan Sabah untuk mencelah (‘intervene’) dalam rayuan Peguam Negara terhadap keputusan Mahkamah Tinggi yang memberikan kebenaran kepada Persatuan Undang-Undang Sabah (‘Sabah Law Society’) untuk mencabar Perintah Geran Khas Sabah 2022 yang dibuat di bawah Perkara 112D Perlembagaan Persekutuan.
Persatuan Undang-Undang Sabah membantah dengan mengatakan bahawa Kerajaan Sabah tidak sepatutnya mempunyai hak untuk didengar kerana rayuan itu hanya berkaitan dengan kebenaran daripada mahkamah.
Walau bagaimanapun, peguam bagi Kerajaan Sabah, Tengku Datuk Fuad, berhujah bahawa hak Kerajaan Sabah terhadap Kerajaan Persekutuan di bawah Perlembagaan Persekutuan akan terjejas secara negatif jika ia dikecualikan daripada pendengaran hari ini. Pihak Peguam Negara tidak membangkitkan sebarang bantahan.
Secara khusus, Fuad berhujah bahawa hak untuk meminta semakan yang mungkin mengakibatkan Geran Khas 40% diperuntukkan di bawah Perkara 112D(4) adalah wajib dan bahawa Kerajaan Sabah boleh meminta – dan Kerajaan Persekutuan mesti memberi – semakan bila-bila masa dan sebagaimana yang dikehendaki oleh Kerajaan Sabah.
Tambahan lagi, Fuad berhujah bahawa jika Kerajaan Persekutuan melanggar mana-mana kewajipan perlembagaannya terhadap Sabah di bawah Perkara 112C atau 112D (Peruntukan Geran Khas 40%), maka Kerajaan Sabah boleh mendapatkan keadilan melalui mahkamah (peruntukan tersebut boleh diadili).
Peguam Negara berhujah bahawa peruntukan Geran Khas 40% di bawah Perkara 112C dan 112D tidak boleh dicabar di mahkamah kerana ia melibatkan pertimbangan kewangan dan politik yang tidak boleh diadili.
Jika Kerajaan Sabah tidak mencelah hari ini, maka terdapat risiko bahawa haknya untuk mencabar Kerajaan Persekutuan berkenaan peruntukan Geran Khas 40% boleh dilupuskan tanpa pernah didengar.
“Kerajaan Sabah ini – di bawah pimpinan Datuk Seri Haji Hajiji Mohd. Noor – adalah kerajaan pertama sejak tahun 1969 yang mengadakan semakan Geran Khas di bawah Perkara 112D, yang menghasilkan Perintah 2022. Perintah 2022 secara khusus menyatakan bahawa Kerajaan Sabah sedang meneruskan haknya untuk mendapatkan Geran Khas 40% di bawah Perkara 112C, sementara menyediakan jumlah sebanyak RM125.6 juta, RM129.7 juta, RM133.8 juta, RM138.1 juta dan RM142.6 juta yang dibayar setiap tahun bermula pada tahun 2022, masing-masing.
Geran Khas 112C hanya boleh diperoleh dengan persetujuan dan perjanjian kedua-dua Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Sabah dan mesti mengambil kira (i) kedudukan kewangan Kerajaan Persekutuan; (ii) keperluan Sabah dan (iii) kecukupan pembiayaan perkhidmatan negeri (seperti jalan raya, air dan elektrik).”
“Pendengaran hari ini tiada kena mengena dengan sama ada Sabah berhak atau tidak berhak mendapat Geran Khas 40%.
Walaupun jika SLS kalah, keputusan itu tidak akan mengubah atau menjejaskan hak Sabah terhadap Geran Khas 40%. Persepsi awam bahawa pendengaran hari ini adalah ‘hidup atau mati’ mengenai geran 40% adalah salah.
Walau bagaimanapun, Kerajaan Sabah tetap aktif dalam usaha untuk mendapatkan Geran Khas 40% melalui prosedur perlembagaan yang ditetapkan dalam peruntukan Geran Khas 40% Perlembagaan Persekutuan.”
